การเรียนครั้งที่ 4

29 สิงหาคม 2562

บรรยากาศในห้องเรียน

การสื่อสารกับผู้ปกครองเด็กปฐมวัย

ความหมายของการสื่อสาร

-การสื่อสาร  (Communication) คือ กระบวน การส่งข่าวสาร ข้อมูล จาก   ผู้ส่งข่าวสารไปยังผู้รับข่าวสาร มีวัตถุประสงค์เพื่อชักจูงให้ผู้รับข่าวสาร มีปฏิกิริยาตอบสนองกลับมา โดยคาดหวังให้เป็นไปตามที่ผู้ส่งต้องการ

-การติดต่อและแลกเปลี่ยนข้อมูล ข่าวสาร ความรู้ ความคิด ทัศนคติ ทักษะ และประสบการณ์ระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสารให้มีความเข้าใจ ที่ตรงกันเพื่อนำไปสู่การดำรงชีวิตที่มีความสุข

ความสำคัญของการสื่อสาร

1.       ทำให้ได้รับรู้และเข้าใจถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม

2.       ทำให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกันทั้ง 2 ฝ่าย

3.       ทำให้สร้างมิตรภาพที่อบอุ่น

4.       ทำให้เกิดภาพแห่งความพึงพอใจ

5.       ช่วยในการพัฒนาอัตมโนทัศน์ เป็นการสร้างความรู้สึกที่ดีต่อตนเองก่อให้เกิดความพอใจในชีวิต

รูปแบบของการสื่อสาร

•          รูปแบบการสื่อสารของอริสโตเติล (Aristotle’s Model of Communication)

•          รูปแบบการสื่อสารของลาล์สเวล (Lasswell’s Model of Communication)

•          รูปแบบการสื่อสารของแชนนอนและวีเวอร์ (Shannon & Weaver’s Model of Communication)

•          รูปแบบการสื่อสารของออสกูดและชแรมม์ (C.E Osgood and Willbur Schramm’s )

•          รูปแบบการสื่อสารของเบอร์โล (Berlo’s Model of Communication)

องค์ประกอบของการสื่อสาร

    1. ผู้ส่งข่าวสาร (Sender)

    2. ข้อมูลข่าวสาร (Message)    3. สื่อในช่องทางการสื่อสาร (Media)    4. ผู้รับข่าวสาร (Receivers)    5. ความเข้าใจและการตอบสนอง

ผู้ส่งสารและผู้รับสาร

•          ผู้จัดกับผู้ชม

•          ผู้พูดกับผู้ฟัง

•          ผู้ถามกับผู้ตอบ

•          คนแสดงกับคนดู

•          นักเขียนกับนักอ่าน

•          ผู้อ่านข่าวกับคนฟังข่าว

•          คนเล่านิทานกับคนฟังนิทาน

สื่อ   ใช้วิธีพูด-เขียน หรือการนำเสนอในรูปแบบต่างๆ เช่น ใช้รูปภาพ รวมทั้งเทคโนโลยีต่างๆ โดยวิธีการติดต่อนั้นต้องใช้ตัวกลางต่างๆ เช่น คลื่นเสียง ตัวหนังสือ แผ่นกระดาษที่มีตัวหนังสือเขียน  คลื่นวิทยุโทรทัศน์ ตัวกลางเหล่านี้เรียกว่า สื่อ โดยการสื่อสารนั้นสามารถใช้สื่อหลายๆอย่างได้พร้อมๆกัน เช่น การเรียน การสอน ต้องใช้ทั้งหนังสือ กระดาน ภาพ

สาร คือ เรื่องราวที่รับรู้ร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็น  ข้อเท็จจริง  ข้อแนะนำ  การล้อเลียน  ความปรารถนาดี  ความห่วงใย  มนุษย์จะแสดงออกมาให้เป็นที่รับรู้ได้ การสื่อสารจะเกิดขึ้นตามกาลเทศะ  และสภาพแวดล้อมต่างๆในสังคม

วัตถุประสงค์ของการสื่อสาร

     1. เพื่อแจ้งให้ทราบ หมายถึง การสื่อสารที่ผู้ส่งสารจะแจ้ง หรือบอกกล่าวข่าวสาร ข้อมูล เหตุการณ์ ความคิด ความต้องการของตนให้ผู้รับได้ทราบ

     2. เพื่อสอนหรือให้การศึกษา หมายถึง การสื่อสารที่มุ่งจะให้ผู้รับมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมทางด้านองค์ความรู้ ความคิด สติปัญญา ฉะนั้นจึงมุ่งเน้นไปที่การเรียนการสอนหรือการศึกษาค้นคว้าทางวิชาการโดยเฉพาะ

    3. เพื่อสร้างความพอใจหรือให้ความบันเทิง หมายถึง การสื่อสารที่มุ่งให้เกิดผลทางจิตใจหรืออารมณ์ ความรู้สึกแก่ผู้รับสาร ซึ่งจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อผู้ส่งสารมีข้อมูลที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้รับสาร และมีกลวิธีในการนำเสนอเป็นที่พอใจ

   4. เพื่อเสนอหรือชักจูงใจ มุ่งเน้นให้ผู้รับสารมีพฤติกรรมคล้อยตาม หรือยอมรับปฏิบัติตาม

ประเภทของการสื่อสาร

ได้มีจำแนกประเภทของการสื่อสารไว้แตกต่างกันหลายลักษณะ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าจะใช้อะไรเป็นเกณฑ์ในการจำแนก ในที่นี้จะแสดงการจำแนกประเภทของการสื่อสาร โดยอาศัยเกณฑ์ในการจำแนกที่สำคัญ 3 ประการ คือ
            1. จำแนกตามกระบวนการหรือการไหลของข่าวสาร
            2. จำแนกตามภาษาสัญลักษณ์ที่แสดงออก
            3. จำแนกตามจำนวนผู้สื่อสาร

การสื่อสารกับตนเอง

•          การสื่อสารที่บุคคลเดียวเป็นทั้งผู้ส่งสารและรับสาร

•          การคิดหาเหตุผลโต้แย้งกับตนเองในใจ

•          เนื้อหาไม่มีขอบเขตุจำกัด

•          บางครั้งมีเสียงพึมพำดังออกมาบ้าง

•          บางครั้งเกิดความขัดแย้งในใจและไม่อาจตัดสินใจได้

•          อาจเป็นการปลอบใจตนเอง การเตือนตนเอง การวางแผน หรือแก้ปัญหาใดๆ

การสื่อสารระหว่างบุคคล

•          บุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ไม่ถึงกับเป็นกลุ่ม

•          เป็นเรื่องเฉพาะระหว่างบุคคล อาจไม่เกี่ยวข้องหรือเป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น

•          อาจเป็นความลับระหว่างผู้ส่งสารกับผู้รับสารเท่านั้น

•          สารที่สื่ออาจเปิดเผยหากมีประโยชน์ต่อบุคคลอื่น

การสื่อสารสาธารณะ

•          มีเป้าหมายจะส่งสารสู่สาธารณชน

•          มีเนื้อหาที่อาจให้ความรู้และเป็นประโยชน์ ให้ความเข้าใจที่ถูกต้อง

•          เป็นความคิดที่มีคุณค่าและเปิดเผยได้โดยไม่จำกัดเวลา

•          เช่น การบรรยาย การปาฐกถา  การอมรม การสอนในชั้นเรียน

การสื่อสารมวลชน

•          ลักษณะสำคัญคล้ายการสื่อสารสาธารณะ

•          ต้องอาศัยสื่อที่มีอำนาจการกระจายสูง รวดเร็ว กว้างขวาง เช่น วิทยุ โทรทัศน์ ดาวเทียมและสื่อมวลชน

•          ต้องคัดเลือกเฉพาะข้อเท็จจริงหรือข้อคิดเห็นที่เห็นว่าควรนำเสนอ

•          อาจสนองความต้องการและความจำเป็นของมวลชนมากหรือน้อยได้

การสื่อสารในครอบครัว

•          เป็นการสื่อสารขั้นพื้นฐานของมนุษย์

•          ประสิทธิภาพของการสื่อสารขึ้นอยู่กับความตั้งใจดีของสมาชิกในครอบครัว

•          คุณธรรมที่ดีงามในครอบครัวจะช่วยพัฒนาการสื่อสารไปในทางดีงามเสมอ

•          ต้องยอมรับและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่แตกต่างกัน

•          คนต่างรุ่นต่างวัยในครอบครัวต้องพยายามทำความเข้าใจให้ตรงกัน

•          ควรคำนึงถึงมารยาทที่ดีงามอยู่เสมอ

การสื่อสารในโรงเรียน

•          ส่วนใหญ่เป็นการสื่อสารกับบุคคลที่คุ้นเคย

•          เนื้อหามักเกี่ยวกับวิชาการ พื้นฐานอาชีพและหลักการดำเนินชีวิต

•          มีทั้งการสื่อสารระหว่างบุคคล การสื่อสารในกลุ่มและการสื่อสารสาธารณะ

•          อาจใช้เวลานานเพราะเรื่องราวมีปริมาณมาก

•          อาจมีโอกาสโต้แย้งถกเถียง ควรยอมรับข้อเท็จจริงและไม่ใช้อารมณ์

•          ข้อเท็จจริงและข้อสรุปบางเรื่องไม่ควรนำไปเผยแพร่

•          ควรระมัดระวังคำพูดและกิริยามารยาท

•          คุณธรรมด้านความซื่อสัตย์และการยอมรับอาวุโสเป็นเรื่องสำคัญ

การสื่อสารในวงสังคมทั่วไป

•          เริ่มด้วยการทักทายตามสภาพของสังคมนั้นๆ

•           การแสดงความยินดีหรือเสียใจ ไม่ควรมากหรือน้อยจนเกินไป

•           การติดต่อกับคนที่ไม่รู้จักมาก่อนควรพูดให้ตรงประเด็นและสุภาพพอควร

•           การคบหากับชาวต่างประเทศ ควรศึกษาประเพณีและมารยาทที่สำคัญๆของกันและกัน

ธรรมชาติการเรียนรู้ของผู้ปกครองเด็กปฐมวัยมีประเด็นสำคัญ ดังนี้

•          เรียนรู้ได้ดีในเรื่องของการพัฒนาเด็ก

•          เรียนรู้ได้ดีในสภาพแวดล้อมที่มีความสมานฉันท์

•          มีความแปลกใหม่และมีประโยชน์ต่อเด็ก

•          เรียนรู้ได้ดีจากการฝึกปฏิบัติ

•          เรียนรู้ได้ดีในบรรยากาศที่เป็นวิชาการน้อยที่สุด

•          ควรได้รับความต่อเนื่องในการเรียนรู้ทีละขั้นตอน

•          เรียนรู้ได้ดีจากสื่อและอุปกรณ์ที่หลากหลาย

อุปสรรคที่สำคัญของการสื่อสาร

•          ผู้ส่งข่าวสารขาดทักษะในการสื่อสารที่ดี เช่นใช้ภาษาที่อยากแก่การเข้าใจ หรือไม่เหมาะแก่ผู้รับ

•          ข้อมูลข่าวสารมากเกินไป

•          ได้ข่าวสารไม่ครบสมบูรณ์ ทำให้สื่อความหมายผิดๆ

•          ข้อมูลที่ส่งไปผ่านหลายขั้นตอน

•          เลือกใช้เครื่องมือในการส่งข่าวสารไม่เหมาะสม

•          รีบเร่งด่วนสรุปข่าวสารเร็วเกินไป ขาดการไตร่ตรอง

•          ผู้รับข่าวสารไม่ทบทวน หรือสอบถามให้เข้าใจเมื่อสงสัย

•          อารมณ์ของผู้รับ หรือผู้ส่งอยู่ในสภาพไม่ปกติ

ผู้ส่งหรือผู้รับมีความเชื่อมั่นในตัวเองสูง ไม่รับฟังความคิดเห็นผู้อื่น

วิธีการสร้างสัมพันธ์ที่ดีกับผู้ปกครอง

-          ศึกษาและพยายามทำตนให้เข้าใจกับผู้ปกครอง

-          พยายามเรียนรู้ความต้องการของเขา และหาแนวทางตอบสนองตามความเหมาะสม

-          พูดคุย พบปะกับผู้ปกครองในโอกาสต่างๆ

-          หาโอกาสไปร่วมงานพิธีทางศาสนา เข้าร่วมกิจกรรมกับผู้ปกครอง

-          ทำตนให้กลมกลืนกับผู้ปกครอง

-          มีท่าทีเป็นมิตรอยู่เสมอ

-          เปิดโอกาสให้ผู้ปกครองร่วมกิจกรรม

สรุป

การสื่อสารที่ดีและมีประสิทธิภาพนับเป็นวิธีการหนึ่งที่จะช่วยให้งานการให้ความรู้ผู้ปกครองประสบผลสำเร็จ ผู้ที่เป็นครูจะต้องทำความเข้าใจเรื่องการสื่อสารให้กระจ่างชัดเจน ประกอบกับการศึกษาธรรมชาติและการเรียนรู้ของผู้ปกครอง พฤติกรรมการเรียนรู้ เพื่อที่จะได้ทำการให้ความรู้ให้การศึกษาแก่ผู้ปกครองได้ดีมีประสิทธิภาพสูงสุด เพื่อให้ผู้ปกครองเกิดความศรัทธา เชื่อมั่นและมีความอบอุ่นว่าสถานศึกษาจะมีความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้นก็ต้องได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครอง บ้านโรงเรียน ชุมชนและสังคมเข้ามามีบทบาทในการพัฒนาเด็กร่วมกัน

คำถามท้ายบท

1.  จงอธิบายความหมายและความสำคัญของการสื่อสารมาโดยสังเขป

ตอบ คือ กระบวน การส่งข่าวสาร ข้อมูล จาก   ผู้ส่งข่าวสารไปยังผู้รับข่าวสาร มีวัตถุประสงค์เพื่อชักจูงให้ผู้รับข่าวสาร มีปฏิกิริยาตอบสนองกลับมา โดยคาดหวังให้เป็นไปตามที่ผู้ส่งต้องการ

2.  การสื่อสารมีความสำคัญกับผู้ปกครองอย่างไร

ตอบ  1.        ทำให้ได้รับรู้และเข้าใจถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคม

          2.    ทำให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกันทั้ง 2 ฝ่าย

          3.    ทำให้สร้างมิตรภาพที่อบอุ่น

          4.    ทำให้เกิดภาพแห่งความพึงพอใจ

          5.    ช่วยในการพัฒนาอัตมโนทัศน์ เป็นการสร้างความรู้สึกที่ดีต่อตนเองก่อให้เกิดความพอใจในชีวิต

3.  รูปแบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพในการให้ความรู้ผู้ปกครอง ควรเป็นรูปแบบใด จงอธิบายพร้อมยกตัวอย่าง

ตอบ  รูปแบบการสื่อสารของอริสโตเติล    คือ ผู้พูด >  คำพูด >  ผู้ฟัง

4.   ธรรมชาติและการเรียนรู้ของผู้ปกครองควรมีลักษณะอย่างไร

ตอบ 1.ผู้ปกครองสามารถเรียนรู้ได้

        2.ผู้ปกครองมีความต้องการที่จะเรียนรู้

        3.ผู้ปกครองเรียนรู้ได้ดีที่สุดในสิ่งที่เขาสนใจ

       4.การเรียนรู้จะมีความหมายที่สุดก็ต่อเมื่อเป็นสิ่งที่ใกล้ตัวของผู้ปกครอง

       5.การมีอิสระในการเรียนรู้จะทำให้ผู้ปกครองเรียนรู้ได้ดีที่สุด

       6.ผู้ปกครองสามารถเรียนรู้ได้จากกันและกัน

       7.การให้ความรู้กับผู้ปกครองถือเป็นการให้ประสบการณ์ใหม่แก่ผู้ปกครอง

5.  ปัจจัยที่ช่วยสนับสนุนพฤติกรรมการเรียนรู้สำหรับผู้ปกครอง เพื่อให้ผู้ปกครองมีความเข้าใจเกี่ยวกับการศึกษาของเด็ก ประกอบด้วยปัจจัยด้านใดบ้าง

        ตอบ  1.ความพร้อม  2.ความต้องการ  3.อารมณ์และการปรับตัว

       4.การจูงใจ   5.การเสริมแรง  6.ทัศนคติและความสนใจ  7.ความถนัด

ประเมินตนเอง : เข้าเรียนตรงเวลา และได้ดาวเด็กดีสองดวงจากจากเล่นเกม

ประเมินเพื่อน : เพื่อนตั้งใจเรียนดีค่ะ

ประเมินอาจารย์ : อาจารย์อธิบายเข้าใจและมีเกมให้นักศึกษาได้เล่น สนุกมากและได้ความรู้